Nowy Targ: Kompania Wysokogórska w bursie

Cykl wykładów jest jednym z kilku przedsięwzięć jakie PTH i TBG zaplanowały na 2012 r., w którym to Bursa Gimnazjalna obchodzić będzie jubileusz 100-lecia swego powstania.

Z inauguracyjnym wykładem zatytułowanym "Ochotnicze formacje Brygady Podhalańskiej na Podtatrzu 1919-1920" wystąpił dr Jerzy M. Roszkowski, pracownik Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem.

W trakcie wykładu autor zaprezentował szereg unikatowych niepublikowanych dotąd archiwalnych fotografii i dokumentów pochodzących z kolekcji Muzeum Tatrzańskiego, a także ze zbiorów prywatnych.

Najwięcej miejsca w swoim wystąpieniu poświęcił Kompanii Wysokogórskej, formacji wojskowej która powstała na początku 1919 przy Brygadzie Strzelców Podhalańskich, z siedzibą w Zakopanem, z zadaniem strzeżenia granicy w Tatrach i na Podtatrzu. Pierwszym dowódcą K.W. został kpt. Władysław Ziętkiewicz, a służyli w niej taternicy, narciarze i górale podhalańscy, przeniesieni tu z innych formacji wojskowych lub ochotnicy. Niektórzy pełnili funkcje instruktorów narciarskich lub taternickich.

- Poza działalnością ściśle wojskową wraz ze szkoleniem narciarskim i taternickim, kompania zabiegała o ochronę kozic i świstaków, naprawiała zniszczone w czasie wojny ścieżki i schroniska tatrzańskie, pomogła zbudować skocznię narciarską w Dolinie Jaworzynce i organizować zawody narciarskie, przeprowadzała akcje ratunkowe w Tatrach - mówił prelegent.

Roszkowski podkreślił, iż najważniejsza akcja wojskowa kompanii wysokogórskiej w Tatrach odbyła się w czerwcu 1919. Był to okres ofensywy Węgierskiej Republiki Rad, kiedy wojska węgierskie zajęły dużą część Słowacji, a niektóre wojskowe oddziały czechosłowackie cofając się przekroczyły granicę polską i złożyły broń. W lecie 1920 kompania udała się na front zostawiając tylko jeden pluton do patrolowania granicy na Łysej Polanie i Molkówce. W lecie 1921 została rozwiązana, a następnie pod rozmaitymi nazwami na nowo tworzona.