W Krościenku nad Dunajcem pochowano Józefa Orkisza „Lotnego” żołnierza powojennej konspiracji

W Krościenku nad Dunajcem odbyły się uroczystości pogrzebowe Józefa Orkisza „Lotnego”, żołnierza powojennej konspiracji niepodległościowej, partyzanta Zgrupowania „Błyskawica” i oddziału „Wiarusy”, którego szczątki odnalazł i zidentyfikował krakowski oddział IPN. - Po mszy świętej w kościele Wszystkich Świętych przy Rynku w Krościenku nad Dunajcem kondukt pogrzebowy przeszedł w asyście honorowej Wojska Polskiego na cmentarz komunalny - informuje w mediach społecznościowych Instytut Pamięci Narodowej w Krakowie.

Józef Orkisz „Lotny” wzorem patrioty

Dr hab. Filip Musiał, dyrektor krakowskiego oddziału IPN, w trakcie wystąpienia zwrócił uwagę na postawę młodego żołnierza. - Józef Orkisz „Lotny” jest przedstawicielem tysięcy młodych mężczyzn, którzy walczyli w antykomunistycznej partyzantce i nie wahali się oddać życia za niepodległą ojczyznę. Zdawali sobie bowiem sprawę, że wkraczająca do Polski Armia Czerwona, zamiast wyzwolenia spod okupacji niemieckiej, niosła Polakom nowe zniewolenie - mówił.

W uroczystościach pogrzebowych udział wzięli m.in. wójt Krościenka nad Dunajcem - Jan Dyda, liczna grupa pracowników krakowskiego IPN w tym naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa - dr Maciej Korkuć, a także Zbigniew Kuraś, syn Józefa Kurasia „Ognia”, dowódcy Zgrupowania Partyzanckiego Błyskawica”. Obecni byli także przedstawiciele Wojska Polskiego, Straży Granicznej, a także młodzież szkolna i liczne poczty sztandarowe.

Kim był Józef Orkisz „Lotny”

Józef Orkisz urodził się 7 marca 1923 r. w Krościenku nad Dunajcem. W latach 1946-1947 walczył w szeregach Zgrupowania Partyzanckiego „Błyskawica” , w którym działał pod pseudonimem „Lotny”. Został przydzielony do 2. kompanii działającej w Tatrach, na Podhalu oraz na pograniczu polsko-słowackim.

Na początku 1947 r. ujawnił się w ramach tzw. amnestii. Latem 1947 r. z dwójką kolegów wstąpił do oddziału partyzanckiego „Wiarusy”. Formalnie został przyjęty do grupy 11 sierpnia 1947 r. Używał w dalszym ciągu pseudonimu „Lotny”. Uczestniczył w akcjach zbrojnych, m.in. w walce z funkcjonariuszami komunistycznego aparatu represji w Szczawnicy (21 października 1947 r.) oraz w walce z obławą w górach nad Harklową (19 lutego 1948 r.).

30 maja 1948 r. podczas strzelaniny z funkcjonariuszami PUBP oraz Straży Więziennej w jednym z gospodarstw przysiółka Siodełko koło Tylmanowej Józef Orkisz został ranny, a wkrótce potem zmarł. Pochowano go na cmentarzu w Nowym Targu koło cmentarnego muru. Szczątki Józefa Orkisza odnaleziono podczas prac poszukiwawczych prowadzonych przez IPN w 2021 r.